विजय थापा । वाशिंगटन डिसी स्थित नेपाली दूतावासले गत मे ११ बिहिबारका दिन दूतावासमा आयोजित एक हस्तान्तरण समारोहमा डिपार्टमेन्ट अफ होमल्याण्ड सेक्युरिटी इन्भेस्टिगेशन (एचएसआई) बाट १९ औँ–२०औँ शताब्दीका ४० नेपाली काठका कलाकृतिहरू प्राप्त गरेको छ ।
नेपालबाट अवैध रूपमा निकासी गरिएका यी वस्तुहरू सन् २०१० अगस्त १८ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाको भन्सार तथा सीमा सुरक्षा विभागले होनोलुलु, हवाईमा जफत गरेको थियो। नेपाल सरकारले सन् २०११ मा यी वस्तुहरू नेपाल फिर्ता गर्न संयुक्त राज्य अमेरिका सरकारलाई आधिकारिक रूपमा अनुरोध गरेको थियो।
सो अवसरमा राजदूत श्रीधर खत्रीले यी महत्वपूर्ण कलाकृतिहरू फिर्ता ल्याउन सहयोग र सहयोग गरेकोमा डीएचएस ,विदेश विभाग, सञ्चारमाध्यम र कला तथा सम्पदा अभियानकर्ताहरूलाई धन्यवाद दिए ।
साथै राजदुत खत्रीले हस्तान्तरण गरिएका कलाकृतिहरू र यसअघि बरामद गरिएका अन्य कलाकृतिहरू पुनःप्राप्तिमा परिश्रम र लगनशीलताका लागि डीएचएस र एचएसआई का अन्वेषकहरू र कर्मचारीहरूलाई विशेष रूपमा प्रशंसाको साथै धन्यवाद दिए ।
त्यसैगरी, होमल्याण्ड सेक्युरिटी इन्भेस्टिगेशन (एचएसआई) का उपसहायक निर्देशक रिकार्डो मेयोरलले लामो अनुसन्धानपछि नेपाल सरकारलाई यी महत्वपूर्ण कलाकृतिहरू सफलतापूर्वक फिर्ता गरेकोमा खुसी व्यक्त गरे। उनले नेपालका अन्य चोरी तथा हराएको कलाकृति फिर्ता गराउन दूतावासलाई एचएसआईले पूर्ण सहयोग गर्ने आश्वासन पनि दिए ।
त्यसैगरी विदेश विभागका कार्यवाहक उपसहायक सचिव स्कट अर्बोमले नेपालका समृद्ध कला र वास्तुकला सम्पदाको संरक्षण र पुनर्स्थापनामा अमेरिकाले नेपालसँगको सहकार्य र सहकार्यलाई निरन्तरता दिने बताए । उनले हस्तान्तरण गरिएका अवैध रूपमा निकासी गरिएका वस्तुको सफलतापूर्वक बरामद गर्नु यस्तो सहकार्यको पछिल्लो उदाहरण मात्र भएको बताए ।
दूतावासलाई हस्तान्तरण गरिएका कलाकृतिहरूको खजानामा ३९ वटा कुँदिएका र चित्रित काठका पट्टि (प्यानल)हरू र कुदिएको काठको मन्दिर समावेश छ न ।यी बहुमूल्य नेपाली कलाकृतिहरू १९ औं र २० औं शताब्दी बीचको अवधिको अनुमान गरिएको छ। यी कलाकृतिहरूले भगवान बुद्धको जीवन र उहाँका शिक्षाका साथै बौद्ध धार्मिक र सांस्कृतिक मूल्यमान्यता र अभ्यासका विभिन्न पक्षहरूलाई सङ्केत गर्दछ।
दूतावासले नेपालको हराएको र लुटिएको सम्पदाको पुन:प्राप्ति र फिर्ता ल्याउने प्रयासको एक भागको रूपमा नेपाल र संयुक्त राज्य सरकारका सम्बन्धित निकायहरूसँग सक्रिय रूपमा संलग्न रहेको छ।
यसअघि, दूतावासले मे १८, २०२२ मा उमा महेश्वर, चतुर्मुख शिवलिङ्ग, नागराज, पद्मपानी र शाक्यमुनि बुद्धका ढुङ्गाका मूर्तिहरू नेपाललाई सफलतापूर्वक फिर्ता गरेको थियो। । दूतावासले प्राप्त भएका कलाकृतिहरू जतिसक्दो चाँडो नेपाल पुरातत्व विभागमा पठाउनेछ भनि बिज्ञप्तिमा जनाएको छ ।
