सिड्नी। नयाँ वातावरण होस वा नयाँ कार्य क्षेत्र जे भए पनि परिवर्तित परिस्थिति स्विकार्नु अस्थित्वको महत्वपुर्ण विशेषता हो। बढ्दो तापका कारण मान्छे मात्र होइन जनाबर र कुनै बेला बोटबिरुवा पनि अवस्थाअनुसार आफ्नो स्वभाव बदल्छन्। समग्रमा पर्यावरण नै परिवर्तन हुन्छ। वैज्ञानिकहरुको एउटा पछिल्लो अनुसन्धानले पनि यसलाई थप पुष्टि गरेको छ।
अध्ययनअनुसार केही जनाबरले आफ्नो आकार बदल्छन् र विश्वव्यापी तापमानसँगै उनीहरुको शरीरको अंग पनि वतावरण अनुकूलिन हुन्छन्। जस्तैः परिवर्तित वातावरणमा बाँच्नका लागि कुनै जनाबरको पुच्छर लामो हुन्छ भने केही चराको चुच्चो तथा कानको संरचना बदलिन्छ।
वैज्ञानिकका अनुसार शरिरको ताप प्रभावकारी ढंगले फाल्न चराचुरुङ्गी र जनाबरका शरीरका अंगमा बृद्धि भइरहेको छ। जलवायु परिवर्तनले जनाबरमा पनि अत्यधिक चुनौती थपेको अस्ट्रेलियाको डिकिन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक सारा राइडिङ बताउँछिन्। ‘जनावरले पनि वातावरण परिवर्तन स्विकार्दै बाँच्नुपर्छ। छोटो समयमा नै यस्तो परिवर्तन देखिएको छ,’ उनी भन्छिन् ।
ट्रेन्ड्स इन इकोलोजी एन्ड इभोलुसनमा प्रकाशित सो अध्ययनले आकार परिवर्तनका घटनामा जलवायुको ताप लुकेको हुन सक्ने यसअघिको अनुसन्धानलाई समिक्षासमेत गरेको छ । बढ्दो तापका कारण विशेषगरी चरामा यस्तो परिवर्तन देखिने यसअघिको अनुसन्धानले देखाएको थियो।
अनुसन्धानकर्ताहरुको विश्लेषण चरा र पंक्षीको आकार र विशेषतासँग मिल्छ। जस्तैः सन् १८७१ पछि अस्ट्रेलियाको सुगाको औषत आकार चार देखि दश प्रतिशतसम्म बृद्धि भएको थियो । बर्सेनि तापक्रममा बृद्धिसँगै आकार बढेको अनुसन्धानकर्ता बताउँछन्।
उत्तर अमेरिकाका अन्य चराहरु जस्तैः काला आँखा भएको जुन्कोस, थ्रसेस र गालापागोसको पनि चुच्चोको आकार बढेको छ। त्यस्तै, गोलो पात जस्तो कान भएको चमेरो (राउण्ड लिफ ब्याट) को आकार बढेको छ । युरोपेली खरायोको कान झनै बढेको छ भने मास्क्ड स्रिउ प्रजातिको मुसोको पुच्छर र खुट्टा बढेको छ।
तर, आकार परिवर्तनले जनाबरहरु जलवायु परिवर्तसँग संघर्ष गरेको भन्ने अर्थ नलाग्ने राइडिङको भनाइ छ।
